DIAGNOSE

Bij malaria zijn een vroege diagnose en een directe behandeling tegen de parasiet erg belangrijk. De diagnose van malaria bestaat uit verschillende processen. Het begint vaak met een klinische diagnose, waarbij gekeken wordt naar de symptomen van de patiënt en de fysieke kenmerken. De eerste symptomen van malaria (koorts, rillingen, hoofdpijn, spierpijn, misselijkheid, braken) kunnen ook gevonden worden bij andere ziekten en zijn dus niet specifiek voor malaria. Fysieke kenmerken (temperatuur verhoging, zweten, vermoeidheid) zijn vaak ook niet specifiek. Het is dus belangrijk om klinische kenmerken te bevestigen met laboratoriumonderzoek voor malaria [1].

  

Microscopie 

Er wordt standaard een dikke druppel preparaat gemaakt van bloed (zie figuur 1). De dikke druppel bloed uitstrijk wordt vaak gebruikt voor het vaststellen of er inderdaad parasieten aanwezig zijn in het bloed en de dunne uitstrijk wordt vervolgens uitgevoerd om de malariasoorten en de parasitemie te bepalen. Bij een positieve dikke druppel uitkomst, wordt er een uitstrijk van het bloed gemaakt. Met deze uitstrijk kan het type Plasmodium worden vastgesteld. Deze techniek is vrij eenvoudig uit te voeren met behulp van een Giemsakleuring (mengsel van methyleenblauw en eosine) en een microscoop. Met deze kleuring kan histopathologische diagnose van malaria en andere spirocheten en bloedparasieten waargenomen worden (zie figuur 2). De kleuring is specifiek voor de fosfaatgroepen van het DNA. Daarnaast is het handig bij de differentiële telling van bloedcellen. Het maken van een bloeduitstrijk kan meteen een identificatie geven van het aantal geïnfecteerde rode bloedcellen ten opzichte van het aantal niet-geïnfecteerde rode bloedcellen. Deze aantallen geven de ernst van parasietemie aan.

Nadelen zijn dat de microscopie resultaten alleen betrouwbaar zijn als ze zijn beoordeeld door specialisten op het laboratorium en kan niet zomaar door anderen uitgevoerd worden. Doordat er zoveel tijd in gaat zitten, werkt het niet effectief en snel als er veel ziektegevallen voordoen.

 

Figuur 1: Dunne en dikke bloeduitstrijk [1]. 

Figuur 2: Geïnfecteerde erytrocyten onder de microscoop [1]. 

Naast het maken van een dikke druppel of een bloeduitstrijk kan er ook een Quantitative Buffy Coat (QBC) uitgevoerd worden [2]. Dit is een zeer gevoelige techniek die gebruikt wordt voor de detectie van malariaparasieten in perifeer bloed. Het principe van deze test is gebaseerd op de centrifugale dichtheid van bloedcomponenten. Hierbij is een buis gecoat met acridine oranje, dit is een fluorescerende kleurstof [2] en kaliumoxalaat. De buis wordt gecentrifugeerd en er ontstaan verschillende lagen, waaronder de buffy coat (zie figuur 3). In de buffy coat bevinden zich de malariaparasieten, de kernen met DNA/RNA gaan binden aan het acridine oranje, op deze manier kunnen ze worden waargenomen met een fluorescentiemicroscoop, bij het grensvlak tussen de rode bloedcellen en de buffy coat [3]. De parasieten geven een geelgroene fluorescerende kleur af zoals te zien in figuur 4.

Figuur 3: Verschillende lagen die zijn ontstaan na centrifugatie van bloed, waaronder de buffy coat [1].

Figuur 4: Fluorescerende malariaparasieten bekeken onder een fluorescentiemicroscoop [1]. 

Rapid Diagnostic Tests

Ook zijn er commercieel verkrijgbare point of care (POC) tests, de MalaQuick en de ParaSight-F [4]. Alle soorten malariaparasieten laten, vóór het moment dat deze de rode bloedcellen binnendringen, een zeer specifieke antigeen achter in de bloedstroom. Het principe van deze test is het traceren van dit antigeen. Een nadeel van deze tests is dat ze niet goed in staat zijn om de ernst van parasitemie te herkennen en daarnaast kan een gemengde infectie niet onderscheiden worden van één veroorzaker. Grote voordelen ten opzichte van microscopie is dat POC snel, eenvoudig, nauwkeurig, geen specifieke kennis nodig en zonder apparatuur uit te voeren is [4].

MalaQuick

Deze test is op de markt gebracht door Uniprom International B.V. Het bloed wordt verkregen door middel van een vingerprik en op een opengeslagen kartonnetje gebracht. Vervolgens moeten er een paar druppels reactievloeistof bij. Na 5-8 minuten kan de uitslag afgelezen worden en vergeleken met een venstertje. De MalaQuick richt zich op het aantonen van histidine-rijke eiwitten II (HRP II) die antigeen specifiek zijn voor Plasmodium falciparum en de andere verschillende soorten parasieten [5].

ParaSight-F

Dit is een kwalitatieve point of care test voor het detecteren van P. falciparum. Het detecteert een monoklonaal antilichaam van een soort specifiek oplosbaar antigeen (histidine-rijke eiwitten (HRP II)) in volbloed [1]. Dit antigeen is een specifiek glycoproteïne van P.falciparum dat wordt uitgescheiden tijdens de erytrocytaire cyclus van de parasiet. HRP-II werd geïsoleerd uit P.falciparum in Afrika, Azië en Zuid-Amerika en dit antigeen blijkt een geschikte marker van deze infectie [5].

Figuur 5: Rapid diagnostic test voor malaria [1].

Andere detectie mogelijkheden

Parasitaire nucleïnezuren kunnen gedetecteerd worden met een polymerasekettingsreactie (PCR), dit wordt ook wel moleculaire diagnostiek genoemd [3]. PCR is vooral handig voor het bevestigen van de soort malariaparasiet. De resultaten zijn niet snel genoeg beschikbaar, dus deze gevoelige techniek is minder nuttig dan microscopie [1]. Daarnaast is het een erg dure techniek en kan niet in elk gebied uitgevoerd worden [1]. 

Bij immunologisch onderzoek kunnen antilichamen tegen malariaparasieten gedetecteerd worden met behulp van een indirecte immunofluorescentie (IFA) of een enzymgekoppelde immunosorbent assay (ELISA). Een nadeel van dit onderzoek is dat het geen huidige infectie detecteert, maar een eventuele blootstelling aan malaria die in het verleden heeft plaatsgevonden [1]. 

De diagnose malaria kan moeilijk te identificeren zijn in niet-endemische gebieden, waar zorgverleners niet bekend zijn met deze ziekte. Onderzoeken naar malaria kunnen in deze gevallen over het hoofd worden gezien. In endemische gebieden is een groot deel van de bevolking besmet met deze ziekte, maar een aantal hiervan wordt niet ziek door de parasieten. De dragers hebben genoeg immuniteit om malaria niet te ontwikkelen. In deze situatie hoeft tijdens ziekte bij een persoon, het vinden van malariaparasieten, niet te  betekenen dat deze ziekte ook door de parasieten wordt veroorzaakt [1].


Bronnen: 

[1] http://www.malwest.gr/en-us/malaria/informationforhealthcareprofessionals/laboratorydiagnosis.aspx (Toegang: 13-4-2016)

[2] Nishat Hussain Ahmed en Jyotish Chandra Samantaray, Quantitative Buffy Coat Analysis-An Effective Tool for Diagnosing Blood Parasites. Journal of Clinical and Diagnostic Research; Volume 8, April 2014. (Toegang:13-4-2016)

[3] Centers for disease control and prevention, Malaria diagnosis & treatment in the United States, 2015. (Toegang: 13-4-2016)

[4] Anthony Moody, Rapid Diagnostic Tests for Malaria Parasites. American Society for Microbiology; Clinical microbiology reviews, Volume 15; p. 66–78, 2002. (Toegang: 13-4-2016)

[5] C. Uguen, M.Rabodonirina, I.I. De Pina, J.P. Vigier, G. Martet, M.Maret en F.Peyron; ParaSight-F rapid manual diagnostic test of Plasmodium falciparum infection. Bull World Health Organ; Volume 73; 643–649, 1995. (Toegang: 13-4-2016)